Edukacja w erze AI – nasza relacja z panelu

W piątek na festiwalu Pyrkon w Poznaniu uczestniczyliśmy w panelu “Edukacja w erze AI – konieczność czy relikt przeszłości?” przygotowanym przez prof. CDV dr hab. Marka Zielińskiego.

Podczas panelu mogliśmy się dowiedzieć:

• Jakie są trendy w nauczaniu na świecie?
• Czy obecna forma kształcenia ma sens w świece Chata GPT?
• Czy nauczyciele zostaną wyparci przez sztuczną inteligencje?

“Obecnie znajdujemy się w jednym wielkim eksperymencie” – tak powiedział prowadzący panel kiedy przedstawiał rozwiązania wprowadzone w europie. Przykładem wdrażania AI do edukacji są Włochy, które od roku szkolnego 2024/25 prowadzą dwuletni pilotaż w 15 szkołach średnich w czterech regionach. Dopiero po ewaluacji w 2026 r. resort edukacji zdecyduje, czy narzędzie trafi do wszystkich szkół. Z drugiej zaś strony finowie obecnie wyprowadzają ze szkół elektronikę i wracają do klasycznego papieru. Ich głównych argumentem za tym jest zły wpływ behawioralny na uczniów w procesie kształcenia. Podczas korzystania z pracy sztucznej inteligencji. W debacie publicznej wskazuje się na problemy z koncentracją wynikające z nadmiernego czasu ekranowego, ale nie istnieją badania pokazujące bezpośredni związek między użyciem narzędzi AI a spadkiem kompetencji krytycznego myślenia.

Jaka jest rola nauczyciela w edukacji?

Ten proces został nam bardzo dobrze zobrazowany przez postać Gandalfa z Władcy Pierścieni oraz Mistrza Yode ze Star Wars. Nauczyciel nie tylko przekazuje wiedzę ale też i wspiera rozwój emocjonalny uczuć ucznia. Motywuje go wchodząc z nim w relacje i prowadząc. Sztuczna Inteligencja na tym poziomie nie jest na tyle zaawansowana by wesprzeć ucznia tak jak nauczyciel. Ważnym czynnikiem za tym idącym jest umiejętność empatii, którą obecnie sztuczna inteligencja symuluje zachowania empatyczne ale sama w sobie nie jest empatyczna.

To na co warto stawiać?

Obecnie rynek edukacyjny jest niezdecydowany i jest dużą spekulacją. Każdy próbuje przewidzieć jakie umiejętności będą potrzebne na rynku pracy za 5 lat. W dyskusji widownia była jednoznacznie zgodna z poglądem na to że nie ma jednej odpowiedzi na wygląd rynku pracy za 5 lat. Dlatego na dzień dzisiejszy rektor radzi by stawiać na kompetencje XXI wieku czyli o pięciu kluczowych umiejętnościach. Ważna w procesie nauki staje się uczenie projektowe gdzie uczeń bezpośrednio staje przed problemem i rozwiązuje go na bazie dostępnych narzędzi.

Ciekawostka

Społeczny wymiar sztucznej inteligencji może być całkiem nie oczywisty. Obecnie w Chinach będzie można odnaleźć cały obraz konsekwencji rozwoju sztucznej inteligencji i zmiany w kompetencjach. Po wprowadzeniu tzw. polityki „double reduction” w 2021 r. prywatne korepetycje stały się droższe i trudniej dostępne. Niektórzy rodzice sięgają więc po tańsze tablety z funkcjami AI, co pogłębia nierówności w dostępie do spersonalizowanego nauczania, lecz podział „nauczyciel kontra tablet” nie jest tak prosty i zależy od wielu czynników (miejsce zamieszkania, dochód, presja egzaminacyjna).